Środki ochrony roślin – substancje wycofane i wycofywane w najbliższym czasie

Co oznacza redukcja środków ochrony roślin o 50% do końca 2030 r.?

1. Czy to redukcja liczby zarejestrowanych substancji o 50%?
2. Czy może redukcja o 50% ś.o.r. w l/kg, jaka trafia na każdy hektar?
3. Czy redukcja o 50% ryzyka dla człowieka i środowiska wynikająca ze stosowania ś.o.r.?

Ta trzecia interpretacja jest chyba najbardziej słuszna i zakłada wycofywanie z rynku substancji najbardziej szkodliwych dla człowieka i środowiska. Wycofanie środków najbardziej szkodliwych wprawdzie utrudnia prowadzenie skutecznej ochrony i wymusza na rolnikach poszukiwanie alternatywnych metod tej ochrony (jak np. środki biologiczne), ale zarazem daje znacznie większe bezpieczeństwo zarówno konsumentom, jak i środowisku naturalnemu.

W związku z powyższym rynek ś.o.r. zmienia się błyskawicznie, a lista dozwolonych substancji z roku na rok maleje.

Środki ochrony roślin wycofane w 2023 r.:

Abamektyna – substancja zawarta w insektycydach sadowniczych

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 lipca 2023 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 1 listopada 2023 r.
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 lipca 2023 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do dnia 1 kwietnia 2024 r.

Ipkonazol – substancja zawarta w kilku zaprawach nasiennych

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 31 sierpnia 2023 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 30 listopada 2023 r.
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 31 sierpnia 2023 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 29 lutego 2024 r.

Oksamyl – substancja zawarta np. w nepatocydzie Vydate, stosowana w ziemniaku, burakach czy truskawkach do zwalczania nicieni

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 sierpnia 2023 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 15 września 2023 r.;
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 sierpnia 2023 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 1 listopada 2023 r.

Benfluralina – substancja zawarta w herbicydach wykorzystywanych głównie w warzywach

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 12 sierpnia 2023 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 30 kwietnia 2024 r.
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 12 sierpnia 2023 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 12 maja 2024 r.

Sulfoksaflor – substancja używana w insektycydach (w Polsce praktycznie niewykorzystywana)

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 19 listopada 2022 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 19 marca 2023 r.
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 19 listopada 2022 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 19 maja 2023 r.

Prochloraz – substancja powszechnie stosowana, wykorzystywana w wielu fungicydach 

• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 kwietnia 2022 r. mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 1 października 2023 r.
• Ś.o.r. wprowadzone do obrotu do 1 kwietnia 2022 r. mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 1 października 2023 r.

Dodatkowo wiemy już o wycofaniu w 2024 r. dwóch ważnych substancji, które jeszcze nie widnieją na stronie ministerialnej:

Triflusulfuron metylu – substancja aktywna z ważnego herbicydu stosowanego w burakach 

Według najnowszych doniesień produkty oparte o tę substancję aktywną będzie można sprzedawać do 30 czerwca 2024 r., a zużycie planowane jest do 30 września 2024 r.

S-metolachlor – ważna substancja występująca w wielu herbicydach stosowanych w kukurydzy 

Według najnowszych doniesień produkty oparte o tę substancję aktywną będzie można sprzedawać do 15 czerwca 2024 r., a zużycie planowane jest do 15 listopada 202 r.

W najbliższych latach przewidziane jest również wycofanie wielu innych ważnych substancji, jak: metamitron, fenmedifam, tebukonazol, difenokonazol, tetrakonazol, metkonazol.

Decyzje Unii Europejskiej mają bardzo duży wpływ na zarządzanie polityką ochrony roślin przez rolników. Już teraz często stajemy przed dylematem, jak sobie poradzić z niektórymi agrofagami w naszych uprawach, a w najbliższej przyszłości takich dylematów będzie coraz więcej. 

Coraz częściej będziemy zmuszeni poszukiwać alternatywnych metod ochrony roślin, takich jak rozwiązania biologiczne, i szerzej spoglądać na ochronę w kontekście produkcji integrowanej.

Szczegółowe informacje na temat nowych terminów na sprzedaż i stosowanie środków ochrony roślin znaleźć można w komunikacie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dostępnym w serwisie Rzeczypospolitej Polskiej. 

Artykuł pochodzi z Kwartalnika nr 4/2023 (28) Edycja ZIMA