Nawożenie pszenicy ozimej – kompleksowy poradnik

Proces rozpoczynamy od wapnowania jesiennego przedsiewnego. Wiemy, że idealnym pH jest 6,5–7. Musimy też pamiętać, że co roku wraz z plonem głównym i ubocznym wynosimy z pola ok. 300–500 kg wapna. Zatem ustalając dawkę nawozu wapniowego, opierajmy się o aktualne Ph + 300 kg CaO. Najtańszym i jednocześnie najlepszym sposobem jest zastosowanie wapna węglanowo-magnezowego AGRODOL 50% CaO + MgO w dawce 3 tony /ha co 2–3 lata lub węglanu wapnia 50% Cao BUKOWIAK w podobnej dawce na gleby lżejsze. 

Na gleby ciężkie stosujemy wapno tlenkowe 60% CaO w dawce 1,5–2 tony/ha lub granulowane wapno tlenkowe OXYFERTIL 90% CaO w dawce 500 kg/ha. We wszystkich tych wariantach koszt wapna nie przekracza 250 zł/ha. Nie zapominajmy o wczesnym terminowym siewie pszenicy – jeszcze we wrześniu. Długi okres do zimy pozwoli pszenicy odpowiednio przygotować się do przezimowania, wykształcić jej system korzeniowy oraz rozkrzewić się. Ochrona fungicydowa i herbicydowa (zwłaszcza ochrona przed jesiennymi nalotami mszycy) powinna dopełnić prawidłowe przygotowania plantacji pszenicy przed zimą. 

Technologię nawożenia należy dostosować do aktualnie występujących warunków klimatyczno-glebowych. Aby wspomóc rozwój mikroorganizmów glebowych i rozkład resztek pożniwnych, należy zastosować nawożenie pszenicy ozimej wapniowe (opisane powyżej) lub nawożenie azotowe. Do tego najlepszy efekt daje nam mocznik w ilości 80–100 kg/ ha lub RSM 32 w dawce 100 l/ha. 40 kg N /ha w zupełności przyśpieszy rozkład masy organicznej oraz w pierwszych etapach wzrostu pszenicy pokryje jej zapotrzebowania na azot.

Nawożenie potasowe pszenicy ozimej najefektywniejsze będzie w postaci Korn-kali 200 kg/ha. Nawóz ten zawiera 40% K2O oraz magnez, siarkę i sód. Wszystkie te pierwiastki odgrywają dużą rolę w przemianie materii, są składnikiem budulcowym komórek i tkanek oraz wspomagają w przemianach i przyswajaniu azotu przez roślinę. Ktoś może powiedzieć, że pierwiastki te możemy podać w postaci nawożenia dolistnego. Oczywiście w wypadku niedoboru zawsze interweniujemy, podając pierwiastek w formie dolistnej. Jeśli jednak możemy dostarczyć go już na starcie, stwarzamy bezstresowe warunki do rozwoju młodej roślinki. Możemy również zastosować sól potasową 60% w dawce 150 kg/ha, ale nie posiada ona w sobie wymienionych powyżej dodatków.

Nawożenie fosforowe najlepiej wykonać przy pomocy POLIDAPU NP. 18–46 lub FOSDARU (superfosfat 40% P205). Decydując się na POLIDAP w dawce 200 kg/ha, dostarczymy dodatkowo azotu w dawce 36 kg. Azot zastosowany w dawce na „ściernisko‘’ oraz przedsiewnie pozwoli w całości pokryć zapotrzebowanie do końca sezonu jesiennego dla pszenicy. Gospodarstwa, które prowadzą nawożenie precyzyjne tj. oparte na aktualnych badaniach glebowych – mapach zasobności, stosują nawozy jednoskładnikowe (jak powyżej) w różnych dawkach dostosowanych do aktualnej sytuacji. Nawożenie takie zapewnia ograniczenie kosztów oraz precyzyjne pokrycie zapotrzebowania na dany pierwiastek roślinie uprawnej. Takich gospodarstw w naszym terenie jest coraz więcej i to nie są tylko gospodarstwa wielkoobszarowe (każdy dzisiaj liczy koszty).

Dla gospodarstw, które w dalszym ciągu stosują nawożenie przedsiewne jednorazowe za pomocą nawozów wieloskładnikowych, proponujemy zastosowanie POLIFOSKI 6 w dawce 300 kg/ha lub AMOFOSKĘ NPK 4-16-18 w dawce 400 kg/ha. Zbilansowanie składników w proponowanych nawozach gwarantuje pokrycie zapotrzebowania dla pszenicy, a dobra ich rozpuszczalność pozwoli roślinie dobrze przygotować się do zimy. Możemy na rynku spotkać jeszcze inne nawozy NPK o podobnym składzie, co POLIFOSKA 6, pytanie tylko wjakiej cenie, jakie mają pochodzenie, a co za tym idzie - jaka jest jakość granulacji i przyswajalność (rozpuszczalność). Tak wyglądałoby jesienne nawożenie przedsiewne pszenicy ozimej, ale warto byłoby późną jesienią lub wczesną wiosną dostarczyć roślinie siarki i magnezu. Idealnym rozwiązaniem jest wysiew pogłówny KISERYTU – granulowanego siarczanu magnezu. Nawóz wyprodukowany z naturalnej kopaliny zawierający siarkę i magnez w postaci granulatu. Dawka proponowana wynosi 100 kg/ha.

Lekka zima 2019 r. (a nawet można stwierdzić, że brak zimy), pozwoliła już po 15 lutego wjechać w pole i wysiać pierwszą dawkę nawozu azotowego. Dzisiaj nie wiemy, w jakim stanie będzie plantacja naszej pszenicy wiosną, jak długa będzie zima i kiedy pogoda pozwoli nam na rozpoczęcie prac polowych wiosennych (nawożenia). Ilość dawek i ich wielkość będzie uzależniona głównie od przebiegu pogody, a zwłaszcza determinowana będzie przez ilość i rozkład opadów. 

Ogólnie należy założyć, iż pszenica ozima powinna otrzymać wiosną ok. 120–140kg azotu w czystym składniku. W standardowych warunkach nawożenie azotowe dzielimy na trzy dawki.

Nawożenie azotowe pszenicy ozimej – pierwsza dawka

Zawsze rozpoczynamy od nawozu azotowego z dodatkiem siarki. W tym wypadku możemy skorzystać z kilku rozwiązań: RSM 26 + S w dawce 150–200 l/ha (50–65 kg N), SALETROSAN 26 +S w dawce 200 kg/ha lub POLIFOSKA 21+ S w dawce 200 kg/ha. Po wiosennej ocenie plantacji zadecydujemy o wielkości dawki. Kiedy pszenica będzie mocno rozkrzewiona, możemy ograniczyć dawkę, a kiedy chcemy ją jeszcze dokrzewić i warunki wodne są optymalne – wtedy możemy zastosować wyższą dawkę. Ilość dawek nawozu azotowego determinować będzie przebieg pogody, a zwłaszcza rozkład i ilość opadów.

Druga dawka nawozu azotowego na wiosnę

W drugiej dawce proponujemy RSM 32 z dodatkiem inhibitora NovaTec, który ograniczy stratę azotu, a jednocześnie wydłuży działanie i spowoduje, że roślina w większej ilości skorzysta z nawozu azotowego. Proponowana dawka to 150 l/ha (63 kg N) + 7l NovaTec. Można również zastosować MOCZNIK 46% w dawce 150 kg/ha (69 kg N). Zarówno RSM z NovaTec, jak i mocznik zastosowane w drugiej dawce, ze względu na to, że mają wydłużony okres działania, mogą całkowicie pokryć zapotrzebowanie na azot w sezonie. Wówczas zamkniemy nawożenie wiosenne azotem tylko w dwóch dawkach (razem 130 kg N/ha). Będzie to korzystne zwłaszcza wtedy, kiedy w końcowych fazach (koniec kłoszenia, kwitnienie, dojrzewanie) dojdzie do braku wody i przyjdą wysokie temperatury (taką sytuację mieliśmy w roku 2019).

Wiosenne nawożenie pszenicy ozimej – trzecia dawka

Jeżeli przebieg pogody będzie wmiarę normalny, możemy zastosować trzecią dawkę nawozu azotowego. Wówczas w drugiej dawce możemy zastosować SALETROSAN 30 lub saletrę amonową ZAKSAN 33, PULAN 34 w dawkach 150–200 kg/ha (50–60 kg N/ ha). W trzeciej dawce na tzw. kłos zawsze należy użyć nawozu azotowego z dodatkiem wapna. Proponujemy SALMAG 27, CANWIL lub CAN 27 w dawce 80–100 kg/ha. Każdy z tych nawozów zawiera około 4% Ca, co sprawia, że azot wolniej się rozkłada i wolniej przyswajalny jest przez roślinę, nie powoduje suszy glebowej. 

Autor: Robert Mazur Dyrektor Produktu Działu Nawozów