Gdzie wapno, tam i próchnica!
Coraz wyraźniejsza linia podziału między produkcją zwierzęcą i roślinną, ograniczenie stosowania obornika, wywożenie z pola słomy nie sprzyja utrzymaniu próchnicy na odpowiednim poziomie, a co dopiero jej odbudowaniu.
Zawartość materii organicznej w glebie ma ogromny, jeśli nie największy wpływ na gromadzenie wody. Szacuje się, że ubytek 1 % materii organicznej z gleby to zmniejszenie pojemności wodnej o ok. 30 %. Sama zawartość próchnicy w glebie nie wystarczy, bardzo ważna jest jej jakość. Jednym z istotnych parametrów jakościowych próchnicy jest jej odczyn. W warunkach glebowych najlepsze zdolności do zwiększania pojemności wodnej gleby ma tzw. słodka próchnica ( pH 6,0-7,2 ), czyli próchnica odpowiednio nasycona kationami o charakterze zasadowym przede wszystkim Ca 2+. Dlatego też ogromnie ważnym elementem w kształtowaniu stosunków powietrzno-wodnych gleby jest regularne wapnowanie. Gleby mineralne o bardzo niskiej zawartości próchnicy podatne są na przesuszanie wierzchniej warstwy ( zaskorupianie ), a co za tym idzie opady spływają z nich powierzchniowo.
W glebie z odpowiednią ilością próchnicy proces przesiąkania przebiega w odpowiedni sposób, a parowanie z powierzchni gleby jest mocno ograniczone.
W glebie o uregulowanym odczynie łatwiej tworzy się tzw. struktura gruzełkowata, a rośliny uprawiane na glebach o takiej strukturze lepiej rozwijają system korzeniowy. Rośliny bez dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego z jednej strony nie są w stanie pobrać odpowiedniej ilości składników pokarmowych, a z drugiej wykazują się niską odpornością na stres spowodowany np. suszą.
Wapnowanie oprócz ogromnego wpływu na kształtowanie gospodarki wodnej gleby niesie za sobą również szereg innych korzyści. Odpowiedni odczyn gleby to również równowaga
i optymalna praca tzw. mikrobiologii gleby. Jak odczyn gleby wpływa na „pracę” wybranych organizmów glebowych? Dla większości organizmów glebowych optymalny odczyn to od słabo kwaśnego do obojętnego. Np. bakterie asymilujące azot z atmosfery nie będą funkcjonowały w glebie o pH 4,0 – 5,0.